Składki ZUS to jedne z największych obciążeń finansowych polskich pracowników. W 2025 roku pracownik płaci 13,71% swojego wynagrodzenia brutto na składki społeczne, co przy minimalnym wynagrodzeniu wynosi 639,71 zł miesięcznie [1]. Te kwoty mają bezpośredni wpływ na wysokość wynagrodzenia netto, dlatego warto dokładnie zrozumieć mechanizm ich działania.
Struktura składek ZUS potrącanych od pracownika
Składki ZUS pobierane od pracownika składają się z kilku elementów, które razem tworzą system zabezpieczenia społecznego. Główne komponenty to ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, które są bezpośrednio potrącane z wynagrodzenia brutto [1].
Ubezpieczenie emerytalne stanowi największą pozycję wśród składek społecznych. Wynosi ono 9,76% podstawy wymiaru składek i przy minimalnym wynagrodzeniu 4666 zł brutto przekłada się na 455,40 zł miesięcznie [1]. Ta składka jest przeznaczona na przyszłe świadczenia emerytalne pracownika.
Kolejnym elementem jest ubezpieczenie rentowe w wysokości 1,50% podstawy wymiaru, co przy minimalnej pensji oznacza miesięczne obciążenie w wysokości 69,99 zł [1]. Składka ta zabezpiecza pracownika w przypadku niezdolności do pracy.
Ubezpieczenie chorobowe, które wynosi 2,45% podstawy wymiaru, przy minimalnym wynagrodzeniu przekłada się na 114,32 zł miesięcznie [1]. Ta składka uprawnia do pobierania zasiłku chorobowego podczas zwolnień lekarskich.
Podstawa wymiaru składek ZUS w 2025 roku
Kluczowym elementem systemu składkowego jest podstawa wymiaru składek, która określa kwotę, od której liczone są wszystkie składki. W 2025 roku minimalna podstawa wymiaru wynosi 5203,80 zł, co stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego [1].
Oznacza to, że nawet jeśli pracownik zarabia mniej niż 5203,80 zł brutto, składki i tak są liczone od tej kwoty. Prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w 2025 roku wynosi 8673 zł, co ma bezpośredni wpływ na wszystkie kalkulacje związane ze składkami [1].
Dla pracowników zatrudnionych na umowę o pracę podstawa wymiaru składek jest równa ich wynagrodzeniu brutto, pod warunkiem że nie jest ono niższe od minimalnej podstawy wymiaru. Ta zasada ma kluczowe znaczenie dla rozliczenia składek i planowania budżetu domowego.
Składka zdrowotna – specyfika i zmiany
Oprócz składek społecznych, pracownicy płacą również składkę zdrowotną, która ma nieco inny mechanizm naliczania. Od 2022 roku składka zdrowotna nie jest odliczana od podatku, co znacząco wpłynęło na obciążenia finansowe pracowników [1].
Wysokość składki zdrowotnej wynosi 9% podstawy wymiaru, ale sposób jej naliczania różni się w zależności od formy zatrudnienia. Dla pracowników na umowie o pracę składka jest automatycznie potrącana przez pracodawcę razem z pozostałymi składkami społecznymi.
Zmiana przepisów dotyczących składki zdrowotnej w 2022 roku oznaczała, że pracownicy stracili możliwość odliczenia tej składki od podatku, co przełożyło się na wyższe obciążenia podatkowe przy tej samej wysokości wynagrodzenia brutto [1].
Proces pobierania składek przez pracodawcę
Mechanizm pobierania składek ZUS jest w pełni zautomatyzowany i odbywa się poprzez pracodawcę. Składki są potrącane z wynagrodzenia brutto pracownika przed obliczeniem podatku dochodowego, co ma znaczenie dla ostatecznej kwoty wynagrodzenia netto [1].
Pracodawca ma obowiązek nie tylko potrącić składki od pracownika, ale również opłacić własne składki, które nie obciążają bezpośrednio pracownika. Do składek płaconych przez pracodawcę należą między innymi składka na Fundusz Pracy oraz ubezpieczenie wypadkowe [1].
Całkowity koszt zatrudnienia dla pracodawcy jest znacznie wyższy niż wynagrodzenie brutto pracownika. Składki opłacane przez pracodawcę obejmują dodatkowe obciążenia, które wpływają na koszty prowadzenia działalności gospodarczej [1].
Termin przekazywania składek do ZUS jest ściśle określony i wynosi do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który składki są należne. Opóźnienia w przekazywaniu składek mogą skutkować karami finansowymi dla pracodawcy.
Zmiany składek ZUS w 2025 roku
Rok 2025 przyniósł znaczące zmiany w wysokości składek ZUS. Wzrost składek w porównaniu z 2024 rokiem wynosi około 173,64 zł więcej dla przedsiębiorców, co pośrednio wpływa również na rynek pracy i koszty zatrudnienia pracowników [1].
Podwyżka składek wynika głównie ze wzrostu minimalnego wynagrodzenia oraz prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Minimalne wynagrodzenie brutto w 2025 roku wynosi 4666 zł, co jest znaczącym wzrostem w porównaniu z poprzednim rokiem [1].
Zmiany te mają bezpośredni wpływ na wysokość składek pobieranych od pracowników. Wyższe minimalne wynagrodzenie oznacza wyższą podstawę wymiaru składek, co przekłada się na większe obciążenia finansowe zarówno dla pracowników, jak i pracodawców.
Coroczne aktualizacje stawek składek oraz podstawy wymiaru są związane ze zmianami w przepisach prawnych oraz wskaźnikami ekonomicznymi. Stawki składek na ubezpieczenia społeczne są ustalane na podstawie prognoz ekonomicznych i mogą ulegać zmianom w trakcie roku [2].
Na co warto zwrócić uwagę przy składkach ZUS
Planując budżet domowy, warto pamiętać, że składki ZUS stanowią znaczącą część wynagrodzenia brutto. Przy minimalnym wynagrodzeniu 4666 zł brutto, składki społeczne wynoszą 639,71 zł, co stanowi prawie 14% całkowitego wynagrodzenia [1].
Ważne jest zrozumienie różnicy między składkami społecznymi a składką zdrowotną. Podczas gdy składki społeczne są stałe procentowo, składka zdrowotna ma inne zasady naliczania i od 2022 roku nie jest odliczana od podatku [1].
Pracownicy powinni również wiedzieć, że wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych zależy od opłacanych składek. Im wyższe składki emerytalne, tym wyższa przyszła emerytura, co czyni ten system częściowo kapitałowym.
Warto także zwrócić uwagę na fakt, że składki ZUS są płacone również od premii, nagród i innych świadczeń otrzymanych od pracodawcy. Każde dodatkowe wynagrodzenie podlega oskładkowaniu według tych samych zasad co podstawowe wynagrodzenie [3].
Dla osób planujących zmianę formy zatrudnienia kluczowe jest zrozumienie, że składki ZUS różnią się w zależności od rodzaju umowy. Umowa o pracę, umowa zlecenie czy działalność gospodarcza mają różne zasady naliczania składek.
Ostatnim istotnym aspektem jest świadomość, że zmiany w przepisach dotyczących składek ZUS mogą następować w trakcie roku. Regularne śledzenie aktualizacji przepisów pozwala na właściwe planowanie finansowe i unikanie nieprzyjemnych niespodzianek w wynagrodzeniu netto [3].
Źródła:
- https://asistwork.pl/skladki-zus-2025-dla-pracownikow-i-przedsiebiorcow-ile-wynosza-od-czego-zaleza/
- https://zielonalinia.gov.pl/en/-/stawki-skladek-na-ubezpieczenia-spoleczne-w-2025-r
- https://zus.pox.pl/skladki-zus-2025.htm
inaczejofinansach.com.pl to miejsce stworzone z myślą o tych, którzy mają dość bankowej nowomowy, hermetycznych analiz i porad, które więcej komplikują niż wyjaśniają. Tutaj finanse nie muszą być nudne, zawiłe ani zarezerwowane wyłącznie dla specjalistów w garniturach. Łączymy rzetelność z lekkością, dane z interpretacją, fakty z codziennością.