Progi podatkowe netto czy brutto – jak to właściwie działa?

Progi podatkowe netto czy brutto – jak to właściwie działa?

Wstęp

Znajomość tego, czy progi podatkowe liczy się od kwot netto czy brutto ma fundamentalne znaczenie w zarządzaniu finansami osobistymi. Już na etapie planowania wynagrodzenia lub decyzji o przekroczeniu określonych kwot rocznych warto wiedzieć, jak poprawnie rozumieć funkcjonowanie progów podatkowych w Polsce. Odpowiedź jest jednoznaczna – progi podatkowe dotyczą dochodów brutto, a nie kwot netto, które otrzymujemy na konto po odliczeniach składek i podatku dochodowego [1][3]. To, jak progi podatkowe są wyliczane i stosowane, ma bezpośredni wpływ na nasz budżet domowy i wysokość ostatecznego wynagrodzenia.

Podstawowe zasady – próg podatkowy a dochód brutto

Podstawą do klasyfikacji w obrębie progów podatkowych jest dochód brutto, czyli kwota wynagrodzenia przed potrąceniem obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz przed zapłatą podatku dochodowego [1][3].

W Polsce funkcjonują dwa główne progi podatkowe: pierwszy z nich ustalony jest na poziomie 17% podatku do określonego limitu dochodu, natomiast drugi próg wynosi 32% podatku i naliczany jest od nadwyżki ponad tę ustaloną kwotę [2][3][4].

Wszelkie wyliczenia dotyczące tego, czy dana osoba przekroczy próg podatkowy, opierają się wyłącznie na kwocie dochodu brutto z danego roku podatkowego [3].

Zakres i wartości progów podatkowych w Polsce

Od 2023/2024 roku drugi próg podatkowy zaczyna obowiązywać, gdy roczny dochód brutto pracownika przekroczy około 120 000 złotych [1][5]. Do tej kwoty zastosowanie ma stawka 17%, natomiast każda nadwyżka powyżej tej kwoty jest opodatkowana stawką 32% [2][3][4].

Wysokość składek ZUS czy ewentualnych ulg nie wpływa na kwotę, która decyduje o przekroczeniu progu. To oznacza, że niezależnie od kwoty netto otrzymywanej na rękę, to kwota brutto decyduje o wejściu w wyższy próg podatkowy [1][3].

Różnica między dochodem netto a brutto a progi podatkowe

Kluczową różnicą, na którą należy zwrócić uwagę, jest fakt, że progi podatkowe oblicza się wyłącznie od kwot brutto. Dochód netto, czyli wynagrodzenie które otrzymujemy na konto, jest pomniejszany o składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek [1][3].

Składki te mogą stanowić 13-22% wartości brutto, wpływając znacznie na netto, jednak nie mają one wpływu na wysokość progu podatkowego [1]. Dla osób na umowie o pracę progi wyznaczane są jasno, natomiast samozatrudnieni mogą dodatkowo rozliczać koszty i korzystać z ulg, co przekłada się na niższą podstawę opodatkowania [1].

Przypadek samozatrudnionych pokazuje, że koszty uzyskania przychodu i ulgi fiskalne mogą zmniejszać wielkość dochodu podlegającego opodatkowaniu. Jednak wciąż limity progów podatkowych wyznacza się od kwoty brutto przed zastosowaniem tych odliczeń [1].

Znaczenie prawidłowego rozumienia progów podatkowych

Poprawne rozumienie i przeliczanie progów podatkowych od kwot brutto ma duże znaczenie nie tylko w planowaniu miesięcznych wpływów, ale także w decyzjach o dodatkowych formach zatrudnienia czy przyjęciu premii. Przekroczenie limitu 120 000 złotych brutto oznacza, że każda złotówka powyżej podlega wyższemu opodatkowaniu, a więc istotnie zmienia się relacja pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto [1][6].

Wysokości progów podatkowych należy pilnować szczególnie przy kontraktach, umowach o pracę oraz w działalności gospodarczej, gdzie rozliczenia i koszty mogą być bardziej elastyczne, ale klucz zawsze stanowi kwota brutto [6].

Zrozumienie tego mechanizmu pozwala realnie ocenić, jak zachowuje się nasze wynagrodzenie przy wzroście dochodu i jakie konsekwencje dla domowego budżetu niesie wejście w wyższy próg podatkowy [1][6].

Podsumowanie

Odpowiedź na pytanie progi podatkowe netto czy brutto jest jednoznaczna: w Polsce progi podatkowe odnoszą się wyłącznie do dochodu brutto. Kwota netto, którą ostatecznie otrzymujemy, wynika z potrąceń składek i podatku, ale przekroczenie progów podatkowych liczy się od kwoty brutto zgromadzonej w ciągu roku podatkowego [1][3][4].

Znajomość tej reguły pozwala sprawniej planować wydatki i podejmować decyzje dotyczące form zatrudnienia czy sposobów oszczędzania [1][6].

Źródła:

• [1] https://bizky.ai/blog/120-tysiecy-netto-czy-brutto-ile-wynosi-drugi-prog-podatkowy/
• [2] https://www.pitax.pl/wiedza/poradnik-rozliczenia/progi-podatkowe/
• [3] https://kursar.pl/prog-podatkowy-netto-czy-brutto/
• [4] https://www.podatnik.info/publikacje/progi-podatkowe-2024-2025-w-polsce,615766
• [5] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-drugi-prog-podatkowy-od-jakich-kwot-go-liczyc
• [6] https://podstawy-inwestowania.pl/progi-podatkowe-2025-czy-warto-znac-kwoty-brutto-czy-netto/